رشته دیجیتال مارکتینگ ، وضعیت آموزش دیجیتال مارکتینگ در دانشگاه ها

به همین علت وقتی کسی به عنوان مهندس برق یا مهندس مکانیک یا مهندس IT فارغ التحصیل می شود، ممکن است از عهده ی کارهای ساده ای که یک تکنیسین برق یا مکانیک یا یک برنامه نویس انجام می دهد بر نیاید.

اما حرف دانشگاه این است که شما قرار است مبانی علمی را بدانید و بعداً تجربه اندوزی کنید.

رویکرد اول | دیجیتال مارکتینگ زیرمجموعه ی مارکتینگ است

بسیاری از دانشگاه ها بر این باور هستند که دیجیتال مارکتینگ یک رشته دانشگاهی مستقل نیست و نمی توان چیزی تحت عنوان دوره مدیریت دیجیتال مارکتینگ یا عناوین مشابه دیگر ارائه کرد. بنابراین باید این حوزه را یکی از زیرشاخه ها یا گرایش های مدیریت بازاریابی در نظر گرفت.

بازاریابی در طول دهه های گذشته دوره های مختلفی را تجربه کرده که برخی از صاحب نظران و نویسندگان از جمله فیلیپ کاتلر، این دوره ها را به نسل های بازاریابیتعبیر می کنند. از نظر کسانی مانند کاتلر توسعه ی دنیای دیجیتال به شکل گیری نسل چهارم بازاریابیمنتهی شده است.

وقتی بر این باور باشید که دیجیتال مارکتینگ زیرمجموعه ی مارکتینگ است، طبیعتاً رشته دانشگاهی دیجیتال مارکتینگ معنا پیدا نمی کند و منطقی تر است سرفصل های مدیریت بازاریابی تغییر کنند و دیجیتال مارکتینگ هم در رشته مارکتینگ گنجانده شود.

آن ها توضیح می دهند که بسیاری از دانشگاه های آمریکا دیجیتال مارکتینگ را صرفاً لابه لای محتوای درس های بازاریابی قدیمی شان گنجانده اند. برخی از دانشگاه ها یک پله جلوتر رفته اند و چند درس انتخابی در زمینه ی دیجیتال در ترم های خود گنجانده اند. دانشگاه های بسیار کمی هستند که حاضر شده اند رشته دیجیتال مارکتینگ را در مقطع کارشناسی یا تحصیلات تکمیلی ارائه کنند.

رویکرد دوم | دیجیتال مارکتینگ به شکل مستقل و مکمل

بسیاری از دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی شناخته شده در جهان روش دیگری را انتخاب کرده اند. آن ها به این نتیجه رسیده اند که مباحث دیجیتال مارکتینگ فراتر و گسترده تر از آن هستند که بتوان آن ها را در گوشه ای از درس های مدیریت بازاریابی گنجاند. اما به جای این که چنین آموزش هایی را در قالب مقطع رسمی (مثلاً کارشناسی یا کارشناسی ارشد) برگزار کنند، ترجیح داده اند دوره های مستقلی را به شکلدوره های حرفه ای یاآموزش های مهارتی اجرا کنند.

حضور در برخی از این دوره ها صرفاً برای دانشجویان و کارمندان و اساتید همان دانشگاه مجاز است و در برخی دیگر، علاقه مندان از بیرون دانشگاه هم امکان ثبت نام دارند.

موارد زیر نمونه هایی از همین دوره های مستقل و مکمل هستند:

• دوره تسلط بر دیجیتال مارکتینگ (Mastering Digital Marketing) مربوط به مدرسه کسب و کار لندن
• دوره استراتژی بازاریابی دیجیتال (Digital Marketing Strategy) وابسته به دانشگاه هاروارد
• دوره بازاریابی شبکه های اجتماعی (Social Media Marketing) در دانشگاه استنفورد
• دوره دیجیتال مارکتینگ (Digital Marketing)با همکاری دانشگاه آکسفورد
• دوره دیجیتال مارکتینگ آنالیتیکس (Digital Marketing Analytics ) در دانشگاه MIT
• دوره دیجیتال مارکتینگ با رویکرد استراتژیک (Digital Marketing - A Strategic Perspective ) در دانشگاه Yale
• دوره مینی ام بی ای دیجیتال مارکتینگ (Mini-MBA Digital Marketing) در دانشگاه راتگرز

در چنین دوره هایی معمولاً به موضوعاتی مانند استراتژی های بازاریابی آنلاین، ابزارهای تحلیل داده های دیجیتال، برندینگ دیجیتال و مدیریت هویت برند، مدیریت کمپین های تبلیغاتی دیجیتال، استفاده از ابزارهای دیجیتال مارکتینگ (مانند سئو، ایمیل مارکتینگ، بازاریابی محتوایی و تولید محتوا) و مدیریت رسانه های اجتماعی پرداخته می شود.

در ایران هم بسیاری از مراکز آموزشی در سال های اخیر به سمت برگزاری چنین دوره هایی حرکت کرده اند و این دوره ها را با عناوینی مانند <<دوره مدیریت دیجیتال مارکتینگ>>، <<دیجیتال مارکتینگ پیشرفته>> و <<دوره جامع دیجیتال مارکتینگ>> برگزار می کنند.

رویکرد سوم | دیجیتال مارکتینگ در مقطع کارشناسی

در یک بررسی ساده و ابتدایی به نظر می رسد کشورهای اروپایی بیشتر به چنین رویکردی رو آورده اند. در اروپا با بررسی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشورهایی مانند آلمان، اسپانیا و ایتالیا پیشنهادهای متنوعی برای تحصیل در مقطع کارشناسی در رشته دیجیتال مارکتینگ مشاهده می کنید.

این دوره ها معمولاً سه ساله هستند و ترکیبی از دانش مدیریت و مهارت دیجیتال مارکتینگ در آن ها آموزش داده می شود. به عنوان نمونه، مدرسه کسب و کار و نوآوری برلین ( BerlinSBI) درس های زیر را در مقطع کارشناسی <<دیجیتال مارکتینگ و رسانه های اجتماعی>> خود گنجانده است :

همان طور که می بینید در نگاه دانشگاهی، دیجیتال مارکتینگ صرفاً به چند مفهوم فنی مانند سئو و تولید محتوا و استراتژی محتوا و ایمیل مارکتینگ خلاصه نمی شود و موضوعات متنوع دیگری را هم پوشش می دهد.

رویکرد چهارم | دیجیتال مارکتینگ در سطح تحصیلات تکمیلی

در مقاطع بالاتر از کارشناسی، دیجیتال مارکتینگ معمولاً در یکی از سه قالب زیر تدریس می شود:

MA in Digital Marketing: این شکل از ارائه ی دیجیتال مارکتینگ در چارچوب Master of Arts بیشتر به جنبه ی <<خلق و آفرینش>> و همین طور <<شناخت جامعه به عنوان بستر به کارگیری دیجیتال مارکتینگ>> می پردازد. خلاقیت، مدیریت تحول، رهبری، مدیریت پروژه ها و طراحیِ کاربرمحور از جمله موضوعاتی هستند که در MA دیجیتال مارکتینگ مورد توجه قرار می گیرند.

MBA با گرایش Digital Marketing: حتماً می دانید که گرایشهای رشته MBA بسیار متنوع هستند. دیجیتال مارکتینگ یکی از گرایش هایی است که در سال هایی اخیر در دوره MBA رواج پیدا کرده است. بنابراین کسانی که در دانشگاه ها در رشته MBA درس می خوانند ممکن است این فرصت را داشته باشند که به سراغ MBA دیجیتال مارکتینگ بروند و این شاخه را به عنوان گرایش خودشان انتخاب کنند.

MSc in Digital Marketing: سومین شکل آموزش دیجیتال مارکتینگ این است که در قالب Master of Science ارائه شود. در این حالت، معمولاً جنبه ی مطالعاتی، تحقیقاتی و تحلیلی دیجیتال مارکتینگ پررنگ تر است.

به عنوان چند نمونه از دوره های دیجیتال مارکتینگ در مقاطع بالاتر از کارشناسی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• Digital Marketing (MSc) در دانشگاه ساوت همپتون
• MBA in Digital Marketing در مدرسه ی Stern وابسته به دانشگاه نیویورک
• Digital Media and Society (MA) در دانشگاه شفیلد

بعضی از درس هایی که درس سطح تحصیلات تکمیلی در رشته دیجیتال مارکتینگ تدریس می شوند به شرح زیرند: